هنر در زمان جنگ میتواند نقش بسیار مهمی در حمایت عاطفی و روانی از کودکان ایفا کند. در شرایطی که جنگ باعث ترس، اضطراب و ناامنی میشود، هنر به عنوان یک ابزار درمانی و ارتباطی قدرتمند عمل میکند. در ادامه به برخی از نقشهای کلیدی هنر برای کودکان در زمان جنگ اشاره میشود:
۱. تسکین روانی و کاهش استرس
- هنر (نقاشی، موسیقی، نمایش، داستاننویسی و…) به کودکان کمک میکند تا احساسات منفی خود مانند ترس، غم و خشم را بیان کنند.
- فعالیتهای هنری مانند رنگآمیزی یا ساختن کاردستی میتواند ذهن کودک را از شرایط بحرانی دور کند و آرامش موقتی ایجاد نماید.
۲. بیان غیرکلامی احساسات
- بسیاری از کودکان در بیان کلامی هیجانات خود مشکل دارند، اما از طریق هنر میتوانند آنچه در درونشان میگذرد را به صورت غیرمستقیم نشان دهند.
- نقاشیها یا مجسمههای کودکان گاهی بازتابی از تجربیات دردآور آنهاست که به بزرگسالان کمک میکند نیازهایشان را بهتر درک کنند.
۳. بازگرداندن حس کنترل و اختیار
- جنگ باعث از بین رفتن ساختارهای عادی زندگی کودکان میشود، اما هنر به آنها امکان میدهد تا در یک فضای امن، خلاقانه تصمیم بگیرند (مثلاً چه رنگی استفاده کنند یا چه داستانی بگویند).
- این احساس کنترل میتواند به کاهش درماندگی و افزایش تابآوری کمک کند.
۴. حفظ امید و تخیل
- هنر میتواند به کودکان کمک کند تا دنیایی زیبا و پر از امید را تصور کنند، حتی در شرایط تاریک جنگ.
- فعالیتهایی مانند نوشتن داستانهای تخیلی یا اجرای تئاتر میتواند رویاها و آرزوهای آنها را زنده نگه دارد.
۵. ایجاد ارتباط و حمایت جمعی
- کارگاههای هنری گروهی (مثل نقاشی دستهجمعی یا اجرای موسیقی) به کودکان کمک میکند تا با همسالان خود ارتباط برقرار کنند و احساس تنهایی کمتری داشته باشند.
- این فعالیتها میتوانند جامعهای کوچک از همدلی و حمایت را در میان کودکان ایجاد کنند.
۶. مستندسازی و حفظ خاطرات
- برخی کودکان از طریق هنر، تجربیات خود را ثبت میکنند، که هم به عنوان روشی برای پردازش trauma مفید است و هم میتواند در آینده به عنوان سند تاریخی مورد استفاده قرار گیرد.
۷. کمک به بهبود پس از جنگ
- هنر میتواند در فرآیند بهبود روانی کودکان پس از جنگ نقش داشته باشد، به ویژه زمانی که همراه با برنامه‌های رواندرمانی باشد (مثل هنردرمانی)
